Tầm quan trọng của đất đai đối với con người và cuộc sống

1. Ý nghĩa và định nghĩa của đất đai trong sản xuất và môi trường

Đất đai có một ý nghĩa to lớn đối với nhiều khía cạnh của cuộc sống và môi trường. Đối với sản xuất, nó là vật chất cơ bản mà mọi hoạt động liên quan đến sản xuất đều phải dựa vào. Tất cả các khía cạnh của kỹ thuật vật chất, văn hóa và khoa học đều phụ thuộc vào việc sử dụng đất đai.

Tại hội nghị quốc tế về Môi trường tại Rio de Janeiro, Brazil vào năm 1993, đã đưa ra một định nghĩa chi tiết về đất đai: “Đất đai là phần diện tích cụ thể của bề mặt trái đất, bao gồm tất cả những yếu tố tạo thành môi trường sinh thái trên và dưới bề mặt đất. Điều này bao hàm khí hậu bề mặt, thổ nhưỡng, địa hình đa dạng, các lớp trầm tích nằm sát bề mặt, cùng với mạch nước ngầm và khoáng sản trong lòng đất, động vật, thực vật và trạng thái định cư của con người. Nó cũng bao gồm những dấu vết và kết quả của hoạt động con người trong quá khứ như sự phát triển đô thị, hồ chứa nước, hệ thống tưới tiêu thoát nước, đường sá, nhà cửa và nhiều yếu tố xã hội và văn hóa khác.”

Dưới góc độ pháp lý, Luật đất đai xác định: “Đất đai chính là tài nguyên quốc gia cực kỳ quý báu, được coi là tư liệu sản xuất đặc biệt và là một yếu tố cần thiết trong môi trường sống trên Trái Đất. Nó cũng là vị trí của các khu dân cư và nền tảng cho xây dựng các công trình kinh tế, văn hóa, xã hội, và an ninh quốc phòng.”

2. Những đặc điểm quan trọng của đất đai

Đất đai là một nguồn tài nguyên quan trọng có những đặc điểm độc đáo đáng chú ý:

Tính cố định

Đất đai có đặc tính cố định, không thể di chuyển sang nơi khác hay sinh sản ra thêm. Do đó, giá trị của đất đai thường chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố như cơ sở hạ tầng, kinh tế, và dân cư, và nó có sự chênh lệch ở các khu vực khác nhau.

Tính bền vững

Đất đai không bị hao mòn theo thời gian, thay vào đó, giá trị của nó thường tăng dần theo thời gian.

Tính đa dạng

Đất đai có tính đa dạng trong tính chất và mục đích sử dụng. Ở các vùng khác nhau, đất đai sẽ có các đặc trưng riêng và phù hợp cho các hoạt động kinh tế hoặc sản xuất cụ thể. Ví dụ, trong nông nghiệp, có nơi chỉ thích hợp để trồng cây công nghiệp, trong khi ở những vùng khác, nó thích hợp cho cây hoa màu hoặc cây ngắn ngày.

Liên quan trực tiếp đến sản xuất

Đất đai chính là tư liệu sản xuất và luôn liên quan đến mọi hoạt động của con người. Khi con người tác động vào đất đai, họ tạo ra sản phẩm để đáp ứng nhu cầu sống của mình. Điều này có thể xảy ra thông qua các hoạt động trực tiếp như trồng trọt và xây dựng, cũng như thông qua các hoạt động gián tiếp như mua bán, chuyển nhượng hoặc trao đổi quyền sử dụng đất.

Chức năng kinh tế đa dạng

Khi kinh tế phát triển, việc sử dụng đất đai trở nên đa dạng hơn thông qua các hoạt động mua bán, chuyển nhượng hoặc trao đổi quyền sử dụng đất. Điều này khiến cho đất đai trở thành một loại hàng hóa đặc biệt trong nền kinh tế hiện đại, với giá trị không chỉ phản ánh mục đích sử dụng hiện tại mà còn tiềm năng phát triển trong tương lai.

Xem thêm: Nhà sổ chung là gì? Có nên mua hay không?

3. Vai trò quan trọng của đất đai trong xã hội và kinh tế

Đất đai đóng góp một phần quan trọng vào sự phát triển và tồn tại của xã hội con người, thể hiện qua ba vai trò chủ đạo sau:

• Đất đai là một sản phẩm của tự nhiên, quyết định đến sự tồn tại và phát triển của xã hội con người. Nếu không có đất đai, không có cơ sở cho bất kỳ hoạt động sản xuất nào tồn tại. Nó cung cấp môi trường và điều kiện sống cho cả con người và động vật trên hành tinh này.
• Đất đai tham gia vào các hoạt động kinh tế xã hội. Trên mặt đất này, người ta có thể xây dựng các công trình kiến trúc, cơ sở hạ tầng, thuỷ lợi, và hệ thống giao thông, tất cả đều phục vụ cho cuộc sống và sản xuất của chúng ta.
• Đất đai được coi là tài sản cố định để tích lũy hoặc đầu tư. Nó là một thước đo cho sự thịnh vượng của một quốc gia, và qua các thế hệ, con người thường xem việc tích lũy và chuyển nhượng đất đai như một cách bảo đảm tài chính.

Trong từng lĩnh vực khác nhau, đất đai đóng vai trò khác nhau và phụ thuộc vào mục đích sử dụng cũng như tính chất riêng của nó.

• Trong các ngành phi nông nghiệp, đất đai là tiền đề không gian và vị trí để thực hiện các hoạt động lao động.
• Trong các ngành nông lâm nghiệp, đất đai vừa là điều kiện vật chất vừa là không gian cần thiết, và nó cũng đóng vai trò là công cụ và phương tiện lao động.

Trong thế giới giao dịch bất động sản, đất đai thường là đối tượng chính của hợp đồng mua bán và trở thành “công cụ đặc biệt” để tạo ra lợi nhuận cho các chủ sở hữu. Khi kinh tế phát triển, mối quan hệ giữa đất đai và con người trở nên càng cạnh tranh hơn do dân số gia tăng nhanh chóng và nguồn đất có hạn, dẫn đến sự tăng giá trị của đất đai.

4. Tính chất quan trọng của việc quy hoạch sử dụng đất

Trong quá trình quy hoạch sử dụng đất, có ba tính chất nổi bật cần phải xem xét và hiểu rõ:

Tính kỹ thuật

Tính kỹ thuật tập trung vào việc thực hiện các công việc chuyên môn như điều tra, khảo sát, đo lường, khoanh định, xây dựng bản đồ, và xử lý số liệu. Mục tiêu của tính kỹ thuật là cung cấp dữ liệu chính xác và khoa học để thống kê diện tích đất đai và phân chia khoảnh thửa. Điều này là cơ sở quan trọng cho việc tạo ra các kế hoạch quy hoạch sử dụng đất.

Tính kinh tế

Tính kinh tế trong quá trình quy hoạch sử dụng đất liên quan đến việc xác định mục đích sử dụng đất trong quá trình chuyển giao đất. Điều này quan trọng vì nó thiết lập cơ sở để tận dụng tiềm năng của đất đai một cách hiệu quả. Chỉ khi sử dụng đất theo quy hoạch và phù hợp với từng địa phương, chúng ta mới có thể đảm bảo sự phát triển bền vững và tối ưu hóa lợi ích kinh tế từ tài nguyên đất đai.

Tính pháp chế

Đất đai thường được giao cho các tổ chức, hộ gia đình, hoặc cá nhân để sử dụng dựa trên mục đích cụ thể đã được xác định trước trong các phương án quy hoạch sử dụng đất. Tính pháp chế là yếu tố quan trọng để xác định khung pháp luật và quy định về quy hoạch và sử dụng đất. Các quy định pháp luật chung và luật chuyên ngành được áp dụng để điều chỉnh các trường hợp cụ thể và đảm bảo tính hợp pháp và công bằng trong việc quản lý và sử dụng đất đai.